Kırık Nedir?
Eklemi oluşturan kemiklerin kısmi olarak birbirinden ayrılmasına çıkık, tam olarak kopmasına ya da vücudumuzu oluşturan kemiklerin bir veya birden çok parçasının birbirinden ayrılmasına kırık denir. Kırıklar özellikle direk travma yada yaralanma sonrası oluşurlar. Kırık oluştuktan sonra belirli bir immobilizasyon (hareketsizlik) süreci oluşturmak gereklidir. Genellikle kırıklarda cerrahi olarak ARİF( Açık Redüksiyon İnternal Fiksasyon) prosedürü uygulanmaktadır.
Kırık oluştuktan sonra doğru tedavi ile birlikte iyileşme süreci başlar. İyileşme süreci 3 evredir. Birinci evre inflamasyon fazıdır; aslında vücut kendini korumak için bu fazı başlatır. Şişlik, kanama gibi semptomlar ortaya çıkar. Ortalama 1 hafta kadar sürer bu süre. 1. Haftadan sonra onarım fazı başlar. Onarım fazı ile birlikte yumuşak kallus olarak adlandırılan kemik dokusu oluşmaya başlar. Bu evrede ortamda yeterli oksijenin bulunması yani dokunun beslenmesi önemlidir. Ortalama 25 gün kadar sürer onarım fazı. Onarım fazının bitmesiyle remodelling(yeniden şekillenme) fazı oluşur. Yeniden şekillenme fazı 100 güne kadar sürer diye ifade edilir ancak kırığın tam olarak iyileşmesi ortalama 6-8 ayı bulmaktadır ve bu süre yeniden şekillenme fazının içerisindedir. Yeniden şekillenme fazında yumuşak kallus, olgunlaşmış kallusa dönüşerek iyileşme tamamlanır. Kırıkların iyileşmesinde Wolf Kanununa göre üzerine yük bindirilen kemik daha hızlı bir şekilde iyileşir.
Kırık iyileşmesini etkileyen faktörler; kırılan kemiğin yapısal olarak daha az beslenmesi, açık kırık, yaş arttıkça iyileşme süresi uzar, sigara içilmesi, vitamin ve mineral eksikliği, sistemik bir hastalık, tümör gibi durumlar kırık iyileşmesini olumsuz yönde etkilemektedir.
Kırık iyileşmesinde kaynama sağlandıktan sonra ve hatta kırık kontrol altına alındığında tıbbi tedavi süreci ile birlikte fizik tedavi süreci başlar. Alçı gibi sabitleme yöntemleri ile kemiğin korunması sağlanarak ileri de oluşabilecek eklem limitasyonlarının önüne geçilmeye çalışılır. Wolf Kanunun da bahsettiğimiz gibi kemik üzerine yük bindikçe iyileşen güçlenen bir yapıdır. Oluşan kas kısalıkları, hareket kısıtlılıkları ve kas zayıflıkları için en kısa sürede fizik tedavi süreci başlamalıdır.
Kırıklar insan yaşantısını kısıtlayan, maddi ve manevi zarara neden olan olaylardır. Gerekli vitamin, mineral destekleri ve aynı zamanda egzersiz ile kemiklerinizi daha sağlam bir hale getirebilirsiniz.