Ön Çapraz Bağ Yaralanması Nedir?
Ön çapraz bağ diz ekleminde bulunan ve Tibianın(bacak) Femur(uyluk) üzerinde öne hareketini kontrol eden yapıdır. Kısaca görevi bacağın diz ekleminin hareketleri sırasında kontrolsüz bir şekilde öne gitmesini engellemek ve aynı zamanda dönme hareketlerini kontrol etmekdir. Ufak ancak işlevi ve kuvveti açısından önemli bir bağdır. 2.200 N kuvvete sahiptir ve üzerine yük bindikçe bağ gerilir. Bu kuvvet yaşlanmaya bağlı olarak azalır. En gergin olduğu pozisyon diz ekleminin 15 derece büküldüğü pozisyonken, en gevşek olduğu pozisyon diz ekleminin 90 derece büküldüğü pozisyondur.
Ön çapraz bağ dizde en fazla yaralanan bağdır. ABD’de yıllık yaklaşık 200.000 bağ yaralanması meydana gelmektedir. Bağ yaralanmalarının büyük bir kısmı sportif aktiviteler(%70) sırasında ve aynı zamanda temassız bir şekilde olur. Futbol yaralanmalarının ise %53’ünü oluşturmaktadır.
Sıçrama sonrası düşüş, ani dönüşler, hızlı giderken kontrolsüz bir şekilde bir anda durma temassız yaralanma şeklini oluşturur. Özellikle spor müsabakalarında çarpışma, yere düşme temaslı yaralanmaları oluşturmaktadır. Genel olarak erkeklerde daha sık görülmesine rağmen yapılan spor türüne göre basketbol, voleybol gibi sporlarda bayanlarda görülme olasılığı daha fazladır.
Yaralanma Sonrası
· Dizde ödem
· Ağrı
· Hassasiyet
· Hareket kaybı görülür.
Yaralanma anında ‘pop sesi’ gibi bir ses duyulabilir ve dizde boşalma hissi oluşur. Özellikle merdiven inerken zorlanma meydana gelir.
Cerrahi ve konservatif tedavi olarak ikiye ayrılmaktadır. Tam yırtıklarda cerrahi tedavi tercih edilmektedir. Onun dışında genel bir prosedür olmamakla birlikte aktivite seviyesi yüksek kişiler, sporcular, genç kişilerde cerrahi daha sık tercih edilmektedir. Konservatif tedavi cerrahi olsun veya olmasın kesinlikle gerekmektedir. Konservatif tedavi de eklem hareket açıklığının kontrollü bir şekilde sağlanması, ağrı ve ödemin azaltılması ilk haftalarda ön plandadır. Quadriceps Femoris kası tedavi süresince en çok dikkat edilmesi gereken yapıdır. Çünkü kas hem diz eklemini kontrol ederken hem de dizi düzeltme hareketini sağlar. Zayıf olan kas diz eklemine daha çok yük binmesine ve tedavi sürecinin zorlaşmasına neden olur. Tedavide amaç ağrının en kısa sürede azaltılması ve kişinin normal yaşantısına bir an önce dönmesini sağlamaktır.